روغن کمپرسور نوع خاصی از روان کننده است که به طور ویژه برای استفاده در قطعات متحرک و مجموعه تجهیزات کمپرسور طراحی شده است. انواع مختلفی از روغن کمپرسور وجود دارد که دامنه خاص خود را دارند و از نظر عملکرد و ویژگی‌های فنی متفاوت هستند.

روغن کمپرسور از نظر کاربرد و مشخصات فنی در دسته روغن موتور قرار می‌گیرد. عملکرد آنها در شرایط مشابه انجام می‌شود. آنها تحت تأثیر درجه حرارت بالا، تغییرات ناگهانی در شرایط عملیاتی قرار می‌گیرند.

روغن کمپرسور یک ماده حیاتی در صنعت و فناوری است که نقش مهمی در افزایش عملکرد و عمر مفید کمپرسورها دارد. این روغن‌ها به عنوان یک عنصر اساسی در حفظ سلامت و بهبود کارایی کمپرسورها شناخته می‌شوند.

روغن کمپرسور از ترکیبات مختلفی تشکیل شده که شامل ایجاد یک لایه حفاظتی بر روی قطعات مکانیکی کمپرسور می‌شوند. این ترکیبات معمولاً شامل ایمن‌کننده‌ها، ضداکسیدان‌ها و افزودنی‌های خاص به منظور ارتقاء عملکرد این روغن صنعتی هستند.

کاربردهای روغن کمپرسور

  • اصطکاک واحدهای کاری را کاهش می‌دهد. این امر توسط نازک‌ترین لایه پوشاننده واحدهای کار در داخل محفظه کمپرسور تضمین می‌شود.
  • عناصر کار را خنک می‌کند، زیرا به دلیل اصطکاک و فرآیند فشرده سازی محیط گازی، بارهای دما را تجربه می‌کنند.
  • از تشکیل پلاک روی سطوح کار جلوگیری می‌کند (در صورت وجود مواد افزودنی خاص در ترکیب).
  • سفتی مفاصل را بهبود می‌بخشد، زیرا کوچکترین شکاف‌ها را پر می‌کند.
  • عمر مفید عناصر کار را افزایش می‌دهد، زیرا از سایش آنها جلوگیری می‌کند و اجازه گرم شدن بیش از حد را نمی‌دهد.

انواع روغن کمپرسور

روغن‌های کمپرسور، مشابه روغن‌های مورد استفاده برای موتورهای احتراق داخلی، به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: روغن‌های معدنی، نیمه‌مصنوعی و مصنوعی. هر یک از این انواع روغن‌ها دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند که در ادامه به تفصیل توضیح داده می‌شود.

روغن‌های معدنی

روان‌کننده‌های معدنی اقتصادی‌ترین گزینه‌ها در میان روغن‌های کمپرسور هستند. این روغن‌ها از محصولات پالایش نفت ساخته می‌شوند و برای استفاده در محیط‌های داخلی و دستگاه‌های با بار سبک و متوسط مناسب هستند. دمای عملیاتی این روغن‌ها نباید بیش از 90 درجه سانتی‌گراد باشد، زیرا خطر اشتعال و انفجار افزایش می‌یابد. مزیت اصلی این روغن‌ها قیمت پایین آن‌ها است، اما برای کاربردهای سنگین‌تر و دماهای بالاتر مناسب نیستند.

روغن‌های نیمه‌مصنوعی

روغن‌های نیمه‌مصنوعی کمپرسور، ترکیبی از روغن‌های معدنی و افزودنی‌های مصنوعی هستند که در محدوده قیمتی متوسط قرار می‌گیرند. این روغن‌ها دارای ویژگی‌های ویسکوزیته بهینه‌ای هستند که به محافظت از سطح تجهیزات صنعتی در برابر خوردگی و سایش کمک می‌کنند. روغن‌های نیمه‌مصنوعی برای استفاده در شرایط عملیاتی متوسط و دماهای نه‌چندان بالا مناسب هستند و طول عمر بیشتری نسبت به روغن‌های معدنی دارند.

روغن‌های مصنوعی

روغن‌های مصنوعی از پلیمرها ساخته می‌شوند و متعلق به دسته قیمت بالا هستند. این روغن‌ها توانایی حفظ ویسکوزیته در دماهای بسیار بالا (180-200 درجه سانتی‌گراد) و فشارهای شدید را دارند. روغن‌های مصنوعی برای کمپرسورهای فشار قوی بهترین انتخاب هستند و عمر مفید آن‌ها 2 تا 4 برابر بیشتر از روغن‌های نیمه‌مصنوعی است.

روغن‌های مصنوعی مبتنی بر پلی آلکیلن گلیکول (PAG): این روغن‌ها دارای حلالیت بسیار کم گازهای هیدروکربنی حتی در فشار بالا هستند و ویژگی‌های روانکاری عالی به دلیل قطبیت بالا و استحکام لایه روغن دارند. پایداری اکسیداتیو حرارتی این روغن‌ها بالاتر از روغن‌های معدنی است و هدایت حرارتی بالای آن‌ها به کاهش دمای عملیاتی کمک می‌کند.
روغن‌های مصنوعی مبتنی بر پلی آلفائولفین‌ها (PAO): این روغن‌ها به دلیل ضخامت بیشتر فیلم روغن، مقاومت بهتری در برابر اکسیداسیون دارند. ثبات دمای بالای ذاتی PAO می‌تواند به طور قابل توجهی خرابی تجهیزات را کاهش داده و فواصل تعویض روغن را افزایش دهد. روان‌کننده‌های PAO معمولاً تا 4 برابر بیشتر از روغن‌های معدنی دوام می‌آورند.

مزایای روغن‌های مصنوعی

روغن‌های مصنوعی دوام بیشتری دارند و خواص عملکردی بهتری ارائه می‌دهند، به همین دلیل هزینه اولیه بالاتری دارند. این روغن‌ها مناسب‌ترین گزینه برای کاربردهای صنعتی سنگین و شرایط عملیاتی شدید هستند و می‌توانند به کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش کارایی کمپرسورها کمک کنند.

روغن کمپرسور

طبقه بندی روغن کمپرسور

روش‌های مختلفی برای طبقه‌بندی روغن‌ها وجود دارد، اما اغلب آنها از طبقه‌بندی بر اساس دمای عملیاتی استفاده می‌کنند.

  1. روغن کمپرسور برای کار در دمای بیش از 160 درجه سانتیگراد. معمولاً اینها شرایط کاری متوسط ​​هستند.
  2. روغن برای کار نیز در شرایط متوسط، اما در دمای 180 درجه سانتیگراد.
  3. روان کننده سنگین، دمای داخلی کمپرسور تا 200 درجه سانتیگراد.

روغن کمپرسور برای عملیات سنگین طراحی شده است، زمانی که دما به 200 درجه سانتیگراد می‌رسد و علاوه بر آن افزایش قابل توجهی در فشار در داخل محفظه کار وجود دارد.

کربنیزاسیون روغن کمپرسور

بارهای حرارتی زیاد روی روغن کمپرسور، به ویژه در هنگام کار در انواع کمپرسورهای رفت و برگشتی، می‌تواند منجر به تشکیل رسوبات کک بر روی قطعات شود. به همین دلیل است که روغن‌های پایه درگیر باید به خوبی تصفیه شوند تا پایداری عالی در اکسیداسیون ایجاد کنند. این روش‌های آزمایش، تمایل به کک‌سازی و رسوب روغن را در شرایط عملیاتی واقعی اندازه‌گیری می‌کنند.

ویژگی‌های خاص روغن کمپرسور

روغن‌های کمپرسور باید در برابر دماهای بالا و تغییرات ناگهانی در شرایط کاری مقاومت کنند. برخلاف روغن‌های موتور، روغن‌های کمپرسور باید عملکرد خود را برای مدت طولانی در فشارهای بالاتر حفظ کنند. هزینه این روغن‌ها بستگی به نوع آن‌ها دارد: روغن‌های مصنوعی گران‌تر هستند اما به شما امکان می‌دهند با ظرفیت‌های افزایش‌یافته و بدون وقفه فنی کار کنید. همچنین، این روغن‌ها نسبت به روغن‌های معدنی کمتر تبخیر شده و بهتر روانکاری می‌کنند، بنابراین نیاز به تعویض کمتری دارند.

انتخاب ویسکوزیته مناسب

در انتخاب بین روغن‌های با ویسکوزیته بالا و پایین، باید ویژگی‌های عملیاتی تجهیزات را در نظر بگیرید. ویسکوزیته پایین به معنای کیفیت پایین نیست. روغن با ویسکوزیته بالا می‌تواند راحت‌تر به شکاف‌های کوچک نفوذ کرده و آن‌ها را روان کند. ضریب اصطکاک کم، باعث کاهش احتمال تشکیل رسوبات مختلف مانند زنگ‌زدگی، اکسیدها و دوده می‌شود.

تماس با اجزای مختلف کمپرسور

هنگام انتخاب روغن کمپرسور، باید توجه داشته باشید که این روغن با هوای فشرده، گروه پیستون/پیچ، گیرنده و سایر عناصر کاری که از آن‌ها یک محیط گازی فشرده عبور می‌کند، در تماس است. بنابراین، انتخاب روغن مناسب بسیار مهم است و نباید از روغن موتور به جای آن استفاده کرد.

تفاوت‌های اساسی با روغن موتور

با وجود شباهت‌هایی که بین روغن موتور و روغن کمپرسور وجود دارد – هر دو برای روانکاری در مکانیزم‌های پیستونی استفاده می‌شوند – اهداف و عملکرد آن‌ها کاملاً متفاوت است. روغن موتور در صورت رسیدن به داخل محفظه پیستون ناگزیر می‌سوزد، اما اگر داخل کمپرسور ریخته شود، ذرات آن منجر به آلودگی شدید واحدهای کاری می‌شود.

مزایای روغن کمپرسور

روغن‌های کمپرسور نقش حیاتی در عملکرد بهینه و طول عمر کمپرسورها دارند. در ادامه به برخی از مزایای کلیدی استفاده از روغن‌های کمپرسور پرداخته می‌شود:

  1. حفاظت در برابر سایش: روغن کمپرسور با ایجاد یک لایه حفاظتی بین قطعات مکانیکی، از سایش و فرسایش زودهنگام جلوگیری می‌کند. این لایه روغنی باعث کاهش اصطکاک بین قطعات در حال حرکت شده و از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری می‌کند.
  2. ایجاد چرخه ترموتاتیک موثر: این روغن‌ها با ویژگی‌های حرارتی خود می‌توانند به ایجاد یک چرخه ترموتاتیک موثر کمک کنند. این امر باعث بهبود پایداری حرارتی سیستم می‌شود و از گرم شدن بیش از حد کمپرسور جلوگیری می‌کند.
  3. مقاومت در برابر اکسیداسیون: روغن‌های کمپرسور با داشتن افزودنی‌های ضداکسیدان، مقاومت بسیار خوبی در برابر اکسیداسیون و زنگ زدگی دارند. این ویژگی‌ها از تشکیل رسوبات و لجن‌های مضر جلوگیری کرده و عمر مفید روغن را افزایش می‌دهد.

کاهش هزینه نگهداری

استفاده از روغن‌های با کیفیت برای کمپرسور باعث کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات می‌شود. روغن‌های مناسب باعث افزایش کارایی کمپرسور و کاهش خرابی‌های مکرر شده و در نتیجه عمر مفید کمپرسور را افزایش می‌دهند.

پایداری در شرایط عملیاتی سخت

روغن‌های کمپرسور با ترکیبات ویژه خود قادر به حفظ ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی در شرایط عملیاتی سخت هستند. این پایداری در برابر دما و فشارهای بالا، عملکرد مستمر و مطمئن کمپرسور را تضمین می‌کند.

بهبود کارایی انرژی

روغن‌های کمپرسور با کاهش اصطکاک و بهبود انتقال حرارت، می‌توانند به بهبود کارایی انرژی کمپرسور کمک کنند. این بهینه‌سازی مصرف انرژی، هزینه‌های عملیاتی را کاهش داده و بهره‌وری سیستم را افزایش می‌دهد.

موارد استفاده روغن کمپرسور

  1. صنعت نفت و گاز: در صنایع نفت و گاز، از کمپرسورها برای انتقال و فشرده‌سازی گازها و سیالات استفاده می‌شود و روغن کمپرسور در اینجا نقش اساسی ایفا می‌کند.
  2. تولید برق: کمپرسورهای استفاده شده در نیروگاه‌ها و تولید برق نیاز به روغن کمپرسور دارند تا به دقت و با کارایی بالا عمل کنند.
  3. صنعت خودروسازی: در تولید خودروها، کمپرسورها برای سیستم‌های تهویه، تبرید و فشارهای مختلف استفاده می‌شوند و روغن کمپرسور در این صنعت نقش اساسی دارد.

روغن کمپرسور با تأمین حفاظت و عملکرد بهینه کمپرسورها، بهبود در صنایع مختلف را ایجاد می‌کند. این روغن‌ها با افزایش عمر مفید و کاهش هزینه‌ها، به یکی از اجزای حیاتی در سیستم‌های فناوری و صنعت تبدیل شده‌اند.

روغن کمپرسور هوا، روغن VDL, روغن کمپرسور سنتتیک: روغن کمپرسور هوا (روغن VDL) جهت استفاده در کمپرسور پیستونی(رفت و برگشتی)، کمپرسور مارپیچی(کمپرسور اسکرو) و تیغهای (ون) تولید می‌شود. از ویژگی‌های روغن کمپرسور می‌توان به آزاد سازی سریع هوا بدون ایجاد کف در سیستم اشاره کرد. که به این دلیل نیاز به افزودنی های ضد کف در این روغن حائز اهمیت می‌باشد. روغن کمپرسور در گریدهای 32، 46، 68، 100، 150 تولید و عرضه را می‌شوند. روغن کمپرسور گرید پایین از سیالیت بیشتری نسبت به گریدهای بالاتر برخوردارند.

روغن کمپرسور سنتتیک: در مواقعی که به دلیل شرایط سخت روغن کمپرسور هوای مینرال پاسخگو نمی‌باشد باید از روغن کمپرسور سنتتیک استفاده کرد. روغن‌های کمپرسور سنتتیک یا سنتزی پایه پلی آلفا آلفین (PAO) یا پلی آلکالین گلایکول (PG) تولید میگردد و مخصوص روانکاری کمپرسورهای هوا تحت شرایط سخت و دمای بالا می‌باشند.

روغن کمپرسور سنتتیک دارای مقاومت عالی در برابر اکسیداسیون و زنگ زدگی میباشد و دارای شاخص گرانروی بالا نیز هست.
روغن‌های کمپرسور هوا با پایه سنتتیک باعث عملکرد بهتر کمپرسور هوا می‌گردند و بازه زمانی سرویس تعویض روغن کمپرسور را تا حد زیادی افزایش میدهد و گاهاً این نوع روغنها را تا 8000 ساعت کارکرد نیز می‌توان استفاده نمود.
همچنین روغن کمپرسور هوای سنتتیک به علت خاصیت ضد گرفتگی (Anti clogging property) و جلوگیری از ایجاد رسوب باعث افزایش عمر فیلتر می‌گردند.

روغن کمپرسور روتاری اسکرو:روغن کمپرسورهای هوا روتاری اسکرو دارای افزودنی های مقاوم در برابر اکسیداسیون، محافظ زنگ زدگی و خوردگی و آنتی فوم برای جلوگیری از کف در سیستم می باشد. از ویژگی های این روغن می توان به آزاد سازی سریع هوا و پایداری حرارتی مناسب اشاره کرد.

برخی از ویژگی‌های مهمی وجود دارد که در انتخاب روغن کمپرسور باید مورد توجه قرار گیرد که عبارتند از:

  • پایداری شیمیایی
  • نقاط ریزش، ابر و لخته
  • قدرت دی الکتریک
  • ویسکوزیته

هنگام طراحی این ویژگی‌ها برای انتخاب نوع روغن مناسب برای هر کمپرسور به صورت جداگانه، چندین ملاحظات یا عوامل باید در نظر گرفته شوند که عبارتند از:

  • نوع و طراحی مکانیکی کمپرسور.
  • ماهیت محیط خنک کننده مورد استفاده
  • دمای اواپراتور
  • دمای تخلیه کمپرسور

خرید روغن کمپرسور

قبل از خرید روغن کمپرسور، توصیه‌های سازنده دستگاه را به دقت مطالعه کنید. استفاده از روغن کمپرسور با گرید مناسب برای عملکرد بهینه و طول عمر دستگاه ضروری است.

روغن کمپرسور نوع خاصی از روغن روان کننده است که دارای درجه خلوص بالا و فاقد مواد مومی می‌باشد. این نوع روغن‌ها به منظور حفظ خواص و کیفیت عالی خود، در بسته‌بندی‌های مختلف و کاملاً مهر و موم شده عرضه می‌شوند. قرار گرفتن روغن در معرض هوا و رطوبت برای مدت طولانی می‌تواند باعث آلودگی آن شده و مشکلات جدی برای کمپرسور ایجاد کند.

نکات مهم در خرید روغن کمپرسور

  • گرید مناسب: حتماً از روغنی با گرید توصیه شده توسط سازنده استفاده کنید تا از عملکرد بهینه و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی اطمینان حاصل کنید.
  • بسته‌بندی: برای حفظ کیفیت روغن، از باز کردن قوطی‌ها یا بشکه‌ها قبل از نیاز به اضافه کردن روغن به کمپرسور خودداری کنید. روغن نباید به قوطی‌های دیگر منتقل شود و همچنین نباید در قوطی‌های باز نگهداری شود.
  • مدت نگهداری: خرید روغن کمپرسور در بسته‌بندی‌های بزرگ برای کاهش هزینه می‌تواند به دلیل آلودگی طولانی مدت روغن، نتیجه معکوس داشته باشد. استفاده از روغن آلوده ممکن است به کمپرسور آسیب زده و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را افزایش دهد.
  • شرایط نگهداری: روغن کمپرسور باید در مکان خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود تا از کاهش کیفیت و عملکرد آن جلوگیری شود.
  • تعویض منظم: برنامه منظم تعویض روغن را دنبال کنید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر در عملکرد کمپرسور، به سرعت نسبت به تعویض روغن اقدام نمایید.

اهمیت استفاده از روغن‌های با کیفیت

استفاده از روغن‌های با کیفیت و مناسب برای کمپرسور، نه تنها عمر مفید دستگاه را افزایش می‌دهد، بلکه از خرابی‌های ناگهانی و هزینه‌های اضافی نیز جلوگیری می‌کند. روغن‌های با کیفیت دارای خواص ضد اکسیداسیون، ضد زنگ و ضد کف هستند که عملکرد کمپرسور را در شرایط مختلف محیطی بهبود می‌بخشند.

قیمت روغن کمپرسور

قیمت روغن کمپرسور به طور کلی تحت تأثیر چند عامل قرار می‌گیرد که شامل نوع و کلاس روغن، برند تولید کننده، ویژگی‌های فنی، و حجم بسته‌بندی است. روغن‌های کمپرسور موجود در بازار از انواع مختلفی برخوردارند که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی از جمله مقاومت در برابر اکسیداسیون، پایداری حرارتی، و عمر مفید طولانی را ارائه می‌دهند. روغن‌های با کلاس بالاتری که معمولاً از مواد مصنوعی یا ترکیبات پیچیده‌تر تشکیل شده‌اند، قیمت بالاتری دارند به دلیل عملکرد بهتر و پایداری در شرایط کاری سخت‌تر. همچنین، حجم بسته‌بندی نیز به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده قیمت مطرح است؛ بسته‌های بزرگتر معمولاً به ازای هر واحد حجم، هزینه کمتری نسبت به بسته‌های کوچکتر دارند. برای انتخاب بهینه روغن کمپرسور، مقایسه قیمت و ویژگی‌های فنی ضروری است تا بهترین تطابق با نیازهای کاری و بودجه خود را داشته باشید. برای مشاوره و خرید انواع روغن کمپرسور می‌توانید با مشاورین روانکار کارو ارتباط بگیرید.