شرکت بی پی (به انگلیسی: BP plc) شرکت فعال در زمینه انرژی و تولید فراورده های نفتی جهانی است که مرکز آن درشهر لندن انگلستان است. بی پی سومین شرکت بزرگ نفتی جهان و تامین کننده انرژی می باشد.
شرکت بی پی در حوزه صنایع نفت و گاز و در زمینه اکتشاف و تولید، پالایش، توزیع نفت خام، گاز طبیعی و میعانات گازی، همچنین تولید فراورده های پتروشیمی، مواد شیمیایی و انواع روانکار، روغن موتور و روغن صنعتی و گریس فعالیت می‌نماید. بی پی همچنین در حوزه تولید انرژی های تجدید پذیرو نوین و تولید برق با استفاده از انرژی بادی و خورشیدی فعال می باشد.
شرکت بی پی در سال ۱۹۰۹ پس از امتیاز دارسی برای بهره برداری از نفت کشور ایران با نام شرکت نفت ایران و انگلیس (Anglo-Persian Oil Company) تأسیس شد. پس از ملی شدن صنعت نفت در ایران نام شرکت نفت ایران و انگلیس به شرکت بریتیش پترولیوم (British Petroleum) تبدیل شد.
بی پی در سال ۱۹۹۸ با خرید شرکت آموکو، بی پی آموکو(BP Amoco plc) نام گرفت. د ر سال 2000 بی پی دو شرکت Arco و Burmah Castrol plc را خرید و در سال 2001 نام خود را به شرکت بی پی تغییر داد.
بزرگترین شعبه شرکت بی پی در ایالات متحده آمریکا می باشد. که دومین تولیدکننده نفت و گاز در ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود.
تاریخچه
در ماه مه سال ۱۹۰۱، ویلیام ناکس دارسی از سوی مظفرالدین شاه قاجار، امتیاز اکتشاف نفت را دریافت کرد و متعاقب آن، تیم ارسالی توسط وی، در ماه مه سال ۱۹۰۸ پس از هفت سال اکتشاف در مناطق جنوبی و جنوب‌غربی فلات ایران، سرانجام در شهر مسجدسلیمان، به نفت رسیدند.
بدین ترتیب شرکت آنگلو-پرشین در یک چشم به هم زدن صاحب یک شبکه قوی توزیع محصولات خود در گستره پادشاهی بریتانیا شد. شبکه‌ای که شامل 520 انبار، 535 واگن قطار تانکر دار، 1102 وسیله نقلیه جاده ای، 4 کشتی باربری دریایی و بالاخره 650 راس اسب بود.
شرکت نفت ایران و انگلیس در تاریخ ۱۴ آوریل ۱۹۰۹، به عنوان یک شرکت تابعه از شرکت نفت برمه، تأسیس شد و بلافاصله شروع به بهره‌برداری از چاه نفت شماره یک نمود. یک سال بعد، یک خط لوله از این میدان، به شهر بندری آبادان کشیده شد و با حمل وسایل و تجهیزات کارخانه‌ای، پالایشگاه آبادان احداث گردید و با کارگران مختلف هندی، چینی و برمه‌ای شروع به کار کرد.
در سال ۱۹۱۲ شرکت نفت آنگلو-پرشین و تاجر ارمنی؛ کالوست گلبنکیان، شرکت نفت ترکیه را، تأسیس نمودند و در پی آن در سال ۱۹۱۴، آنگلو پرشین، بطور رسمی، مالک ۵۰٪ درصد از سهام شرکت نفت ترکیه شد. هدف از تأسیس این شرکت، دستیابی به نفت منطقه میان‌رودان (عراق کنونی) بود، که امتیاز اکتشاف نفت آن، از سوی دولت عثمانی به این شرکت وعده داده شده بود.
شرکت بریتیش پترولیوم (BP) بر خلاف نامش در اصل توسط یک گروه صنعتی آلمانی تاسیس شد. این گروه آلمانی برای فروش محصولات خود در بریتانیا برند BP را انتخاب کرده بودند.
در خلال جنگ جهانی اول، دولت بریتانیا اموال این شرکت را مصادره کرد و مدعی‌العموم در سال 1917 این اموال را به شرکت آنگلو- پرشین فروخت.
در سال ۱۹۲۳ شرکت نفت برمه، وینستون چرچیل ( نخست وزیر سال‌های بعدی بریتانیا ) را، به عنوان وکیل و مشاور حقوقی شرکت، استخدام نمود. وی بمنظور دریافت حقوق انحصاری فروش نفت ایران، به نفع شرکت متبوع خود، شروع به رایزنی با دولت وقت بریتانیا نمود و در نهایت، چرچیل موفق شد تولید انحصاری از منابع نفتی ایران را، برای شرکت نفت آنگلو پرشین (که بازوی عملیاتی شرکت نفت برمه بود) دریافت نماید.
با افزایش شمار اتومبیل‌ها، در دهه ۱۹۲۰ میلادی، پمپ بنزین‌هایی با نشان بی‌پی، در بریتانیا راه‌اندازی شدند و تعدادشان از ۷۹ جایگاه، در سال ۱۹۲۱ به ۶٫۰۰۰ جایگاه سوخت، در ۱۹۲۵ افزایش یافت، که بنزین موردنیاز آنها را، شرکت نفت آنگلو پرشین، از استخراج نفت خام در جنوب ایران، تأمین می‌کرد. در سال ۱۹۲۵، شرکت نفت ترکیه نیز موفق شد، امتیاز استخراج از میدان‌های نفتی عراق را، از دولت تازه تأسیس عراق، که تحت قیومیت بریتانیا بود، دریافت کند. شرکت نفت ترکیه در نهایت در تاریخ ۱۴ اکتبر ۱۹۲۷ به منابع نفتی عراق، دست یافت.
در سال ۱۹۲۸، بر اثر تغییرات ژئوپولتیک ایجاد شده، در عراق و در پی شکست امپراتوری عثمانی و تصویب توافقنامه خط قرمز (رد لاین)، این منطقه استقلال یافت و در نتیجه، نام شرکت نفت ترکیه به شرکت نفت عراق تغییر پیدا کرد و در شرکت جدید، سهام آنگلو پرشین نیز، به ۲۳٫۷۵٪ درصد کاهش یافت.
در سال ۱۹۳۵، بنا به درخواست رضاشاه، از جامعه بین‌المللی، نام کشور، از پرشیا به ایران تغییر پیدا کرد. این تغییر، بلافاصله در شرکت نفت آنگلو-پرشین نیز، اعمال شد و نام آن، به شرکت نفت ایران و انگلیس تغییر یافت. در جنگ جهانی دوم شرکت‌های دارنده نشان‌های «بی‌پی» و ” شل ” ، با هم ادغام شدند و به عرضه بنزین پرداختند. اما چرچیل شرکت نفت ایران و انگلیس را ملزم به حمایت از دولت وقت بریتانیا، در طول جنگ دوم جهانی کرد.
در این دوره، دو شرکت آمریکایی آموکو و سوهایو، که بعدها توسط بی‌پی خریداری شدند نیز، به تولید و عرضه سوخت هواپیما و روغن موتور برای استفاده ماشین جنگی متفقین پرداختند. در طول جنگ دوم جهانی، شمار ۴۴ فروند نفت‌کش از شرکت نفت ایران و انگلیس، غرق شد.
بعد از جنگ، شرکت نفت ایران و انگلیس به سرمایه‌گذاری در ساخت پالایشگاه‌های مختلف در فرانسه، آلمان، ایتالیا و نیز بازاریابی فراورده‌های نفتی در یونان، هلند و سوئد پرداخت و بنزین بی‌پی درنیوزلند، برای اولین بار عرضه و به فروش رفت. پس از جنگ جهانی دوم، احساسات ناسیونالیستی در خاورمیانه ظهور کرد، مهمترین آنها ناسیونالیسم ایرانی و ناسیونالیسم عربی بود.
در آشفتگی‌های آن دوره، مدیران ایرانی شرکت نفت ایران و انگلیس، با پشتیبانی نخست وزیر وقت؛ حاجی علی رزم آرا، از موقعیت ایجاد شده، استفاده کردند بمنظور تجدید نظر در قوانین و مقررات امتیازی در کنسرسیوم، برای افزایش سهم ایران، به دولت بریتانیا فشار وارد کردند.
در مارس ۱۹۵۱، علی رزم آرا ترور شد و در پی آن، محمد مصدق از سوی مجلس شورای ملی به‌عنوان نخست وزیر جدید انتخاب شد. در آوریل سال ۱۹۵۱، مجلس شورای ملی، به اتفاق آراء صنعت نفت ایران را ملی اعلام کرد، سپس شرکت ملی نفت ایران تأسیس شد. در پی آن، شرکت نفت ایران و انگلیس، مدیریت و کارکنان خود را از ایران خارج و اقدام به تحریم بین‌المللی فروش نفت ایران نمود.
دولت بریتانیا نیز که مالک اصلی این شرکت بود، ابتدا پرونده این مجادله را، در دیوان بین‌المللی دادگستری مطرح کرد و علیه ایران، اقامه دعوی نمود، ولی پس از مدتی از شکایت خود، صرفنظر کرد.
پس از کودتای ۲۸ مرداد در ایران، دولت مصدق کنار گذاشته شد و در ماه اوت سال ۱۹۵۳ فضل‌الله زاهدی به عنوان نخست وزیر جدید، انتخاب شد و کمی بعد، محمدرضا پهلوی که از زمان شروع نا آرامی‌ها، در ایتالیا بسر می‌برد نیز، به ایران بازگشت . از آن پس، برنامه‌ای هماهنگ با هدف تضعیف مصدق، تحت نام «عملیات آژاکس» توسط سازمان سی‌آی‌ای و سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا به اجرا درآمد.
شرکت تولید روانکار کارو این افتخار را دارد که می تواند محصولات تولید شرکت بی پی (BP) را در کمترین بازه زمانی در اختیار شما قرار دهد.
